News

Vai trò dinh dưỡng y học trong hồi phục hậu COVID-19

03/07/2022 09:51:37

Hỗ trợ dinh dưỡng là một phần không thể thiếu trong quá trình tối ưu hoá chăm sóc bệnh nhân

Bệnh nhân được xuất viện khỏi khoa hồi sức là một thành công lớn và đánh dấu một sự hồi phục tuyệt vời.

Tuy nhiên, đối với nhiều người, đây cũng là bước khởi đầu của một hành trình dài hướng tới sự hồi phục.

Suy giảm chức năng và thể chất do mất cơ trên diện rộng có thể kéo dài trong nhiều tuần hoặc vài tháng [1], và việc đảm bảo sự tối ưu trong hồi phục cho tất cả bệnh nhân mắc COVID-19 là một trong những thách thức lớn cần giải quyết. Các chuyên gia và hiệp hội y tế nhấn mạnh sự cần thiết phải tích hợp hỗ trợ dinh dưỡng liên tục trong quá trình chăm sóc sức khỏe liên tục, bắt đầu từ ICU và tiếp tục sau khi xuất viện [1,2].

Bằng chứng mới về những thách thức dinh dưỡng và vai trò của dinh dưỡng y học trong việc phục hồi hậu COVID‍-19.

Những phát hiện từ các nghiên cứu được sự hỗ trợ từ chương trình NutriCOVer góp phần củng cố bằng chứngvề việc gia tăng gánh nặng suy dinh dưỡng ở những bệnh nhân nhập viện với COVID-19 [3,4,5].

• Bệnh nhân nhập viện với COVID-19 gặp một số những cản trở thức ảnh hưởng đến lượng dinh dưỡng đưa vào, chẳng hạn như mất vị giác và khứu giác, chán ăn hoặc mệt mỏi [4,5]. Ngoài ra, cứ 2 bệnh nhân thì có 1 bệnh nhân mắc chứng khó nuốt vùng hầu họng [3].

• Có đến 2 trong số 3 bệnh nhân bị suy dinh dưỡng tại bệnh viện trong một nghiên cứu quốc gia ở Pháp, với sự sụt cân nhanh chóng 6,5kg đã được quan sát thấy [4].

• Tại thời điểm xuất viện sau khi nhiễm COVID-19, 3 trong số 4 bệnh nhân có nguy cơ bị sarcopenia, tức là mất cơ, suy mòn khối cơ [5].

Sau khi xuất viện, bệnh nhân cần được hỗ trợ dinh dưỡng liên tục bao gồm sản phẩm bổ sung dinh dưỡng qua đường uống (ONS) khi cần thiết để hỗ trợ khi họ lấy lại cân nặng và sức mạnh, đồng thời dần dần lấy lại cảm giác thèm ăn và cân nặng bình thường [2-4].

Các chuyên gia của ESPEN nhấn mạnh sự cần thiết của việc ngăn ngừa, tầm soát và quản lý suy dinh dưỡng ở bệnh nhân COVID-19 [2]. Các chiến lược quản lý bao gồm bổ sung dinh dưỡng bằng đường uống (ONS) cho những bệnh nhân không thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của họ, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của suy dinh dưỡng và hỗ trợ phục hồi sau giai đoạn cấp tính của bệnh.

Dữ liệu mới COVID-19

Một nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng trên 185 bệnh nhân nhập viện với COVID-19 ở Nga đã khám phá những lợi ích của việc can thiệp bổ sung dinh dưỡng đường uống Nutridrink (còn được gọi là Fortimel) bên cạnh chế độ ăn thông thường so với chế độ ăn tiêu chuẩn của bệnh viện [6].

Việc bổ sung ONS ( dạng dinh dưỡng y học đường uống tiện lợi sẵn sàng sử dụng) dẫn đến:

• Chức năng cơ bắp (thể hiện qua sức mạnh nắm tay) và chức năng thể chất được cải thiện.

• Thời gian nằm viện ngắn hơn 3,3 ngày và thời gian cần hỗ trợ hô hấp giảm 1,4 ngày [6].

Một số dạng dinh dưỡng y học được các chuyên gia tại Việt Nam khuyên dùng để bổ sung cho bệnh nhân nặng trước trong và sau khi phục hồi đặc biệt là đối tượng F0 trở nặng cần can thiệp thở máy hoặc phải điều trị dài ngày trong kho ICU. 

Fortimel Protein, Forticare, Nutrison...đều là các dạng ONS dinh dưỡng y học của hãng Nutricia có nghiên cứu lâm sàng hỗ trợ và phục hồi trên bệnh nhân cho kết quả cải thiện dinh dưỡng, cải thiện khối cơ và cân nặng... tránh được tình trạng suy mòn nặng trên người bệnh.  

COVID-19 có lẽ chỉ là một mô hình bệnh tật nhằm nhấn mạnh hơn nữa rằng so với trước đây về tầm quan trọng của việc chăm sóc bệnh nhân và tầm quan trọng của việc chăm sóc dinh dưỡng tốt. Ý tưởng là cần có một phương pháp tiếp cận dinh dưỡng quyết đoán bắt đầu sớm trong giai đoạn đầu để cải thiện khả năng phục hồi, giúp hồi phục nhanh hơn và sớm trở lại tình trạng trước khi bị bệnh.

Tài liệu tham khảo:

1. Merriweather, et al. J Clin Nurs. 2014;23:654-62

2. Barazzoni, et al. Clin Nutr. 2020;39:1631–1638

3. Martin Martinez, et al. Clin Nutr. 2021 https://doi.org/10.1016/j.clnu.2021.06.010

4. Pironi, et al. Clin Nutr. 2021; 40(3):1330-1337

5. Wierdsma, et al. Clin Nutr ESPEN. 2021;43:369-376

6. Sviridov,et al. Clinical nutrition and metabolism. 2020; 1:165–177. DOI: https://doi.org/10.17816/clinutr65103 (in russian)